Afgelopen maandag en dinsdag was het jaarlijkse bezoek van DWARS aan het Europarlement in Straatsburg. Zoals vaak met dwarse uitstapjes werd ook deze weer getypeerd door gezelligheid, bonding en een inspiratieboost voor je idealen. Heel zinvol dus, dit soort activiteiten.
Als bastion van echte politiek is het Europarlement geen overbodige luxe. Dat is iets wat elke eurolover maar ook -scepticus moet erkennen. Daar waar niet de waan van de dag of mediageilheid heerst, maar het verwezenlijken van idealen daadwerkelijk op de eerste plaats staat. Misschien is het juist wel daardoor dat de verschillende Europarlementariërs die DWARS toespraken zo impressief overkwamen. Van de Nederlandse Judith Sargentini tot de Waal Philippe Lamberts, allen leken enorm te gedijen bij de ogenschijnlijke rust die het Europees parlement biedt ten opzichte van bijvoorbeeld de Tweede Kamer. Maar het was een jonge vrouw uit Denemarken die op mij de meeste indruk maakte: Emilie Turunen.
Turunen is met haar 27 jaar het jongste lid van het Europarlement. Ze is in Denemarken verkozen namens de Socialistische Volkspartij, dat een onderdeel is van de Europese Groenen. Als laatste spreker van de excursie vertelde ze eerst hoe het was om parlementslid te zijn en welke portefeuilles ze droeg, maar al snel borrelden bij de DWARS’ers de eerste vragen op over de recente verkiezingsuitslag in Denemarken. Na 8 jaar te zijn geregeerd door een rechts-conservatieve regering met gedoogsteun van een partij à la PVV ,is daar nu eindelijk weer eens een linkse meerderheid. Hoe is dat gelukt? Welke verkiezingsstrategie is gehanteerd? Hoe verloopt de samenwerking tussen de progressieve partijen? Vragen als deze wilde Turunen met alle plezier beantwoorden.
De belangrijkste reden voor de overwinning van de linkse partijen was dat zij in aanloop naar de verkiezingen onderling hecht samenwerkten in een verband dat ze het ‘Rode Blok’ doopten. Hierin coöpereerden partijen die vergelijkbaar zijn met de Nederlandse PvdA, D66, GroenLinks en de SP. De kracht van dit blok was dat ze van tevoren een gezamenlijk programma presenteerde. Daarmee bereidde ze de Deense kiezer voor op het door deze partijen nagestreefde regeringsbeleid, terwijl ze tegelijkertijd aantoonden prima samen te kunnen werken.
Een andere, belangrijke prestatie van dit blok is dat niet de individuele scores van de partijen, maar de score van het verbond als totaal de doorslag gaf. Dit is een gewichtig punt, omdat geen van de linkse partijen de grootste werd. De regerende liberalen haalden de meeste zetels, maar juist dankzij de samenwerking tussen de linkse partijen won het Rode Blok als geheel met 5 zetels verschil ten opzichte van de rechtse fracties. Puur dankzij het blokkensysteem wonnen de progressieven dus alsnog. Een schoolvoorbeeld van ‘eendracht maakt kracht’!
Los van de geografische, taalkundige en vele andere overeenkomsten lijkt Nederland ook qua politiek op Denemarken. De politieke spectra vertonen grote vergelijkenissen. Van de SP tot de PVV zijn er soortgelijken in Denemarken vertegenwoordigd. De leider van de laatstgenoemde partij is daarnaast groot fan van de uiterst rechtse Pia Kjaersgaard. Zij bereikte een rechtse gedoogcoalitie, die Geert ‘Doe eens ff normaal, man’ Wilders in Nederland wist te imiteren. Daarbij haalden de VVD, het CDA en de PVV vaak het succesverhaal van de Deense variant als voorbeeld en inspiratiebron aan.
Juist vanwege deze overeenkomsten is het tijd dat de linkse partijen in Nederland nu het progressieve Deense prototype volgen. Als het in Denemarken kan, dan kan het in Nederland ook. De PvdA, D66, GroenLinks en de SP moeten vanaf nu dus intensief gaan samenwerken met elkaar, om ons land te verblijden met een linkse meerderheid. Daarbij moeten alle partijen waarschijnlijk enkele van hun speerpunten inleveren, maar het dient een hoger doel. Een veel hoger doel. Alleen als ze samenwerken in dit blok kunnen al deze partijen het meeste van hun eigen idealen verwezenlijken. Dat lukt niet in kabinetten met de VVD of het CDA en al helemaal niet door te (blijven) schreeuwen in de oppositiebankjes. 
Wat extra fijn is om te weten: het kan in Nederland! We hebben hier namelijk al (eenmalig) ervaring mee. Begin jaren ’70 werkten D66, de PvdA en de PPR, een voorloper van GroenLinks, dusdanig intensief samen, dat ze vanuit een schaduwkabinet een gezamenlijk programma presenteerden. Uiteindelijk leidde dit tot de stichting van het meest progressieve kabinet dat Nederland ooit gehad heeft: Den Uyl-I.
Links Nederland: volg het Deense voorbeeld! Ga op bezoek bij de Deense zusterpartijen voor inspiratie, gooi het onderlinge sneren overboord en toon moed door het einddoel (daadwerkelijke progressieve politiek) te laten prevaleren boven het star vasthouden aan de eigen belangen. Op het einde van de rit staan de vier progressieve partijen veel dichter bij elkaar, dan dat ze op enkele punten van elkander zijn verwijderd. Volg de Denen, werk intensief samen en leidt Nederland naar een linkse overwinning! Zoals blijkt in Scandinavië: het is mogelijk!
Ashley North 
Emilie had inderdaad een indrukwekkend verhaal. Ze liet zien hoe verschillen overbrugd kunnen worden en hoe je kiezers buiten de traditionele achterban een alternatief kunt bieden voor de rechtse regering.
Dat betekent dat je een gezamenlijk antwoord op de drie belangrijkste thema’s van de regering moet formuleren: economie, Europa en vreemdelingenbeleid. In deze onderhandelingen hebben de Groenen veel binnengehaald op (groene) economie, maar moeten inleveren op de toon in het integratiedebat. Belangrijk om hierbij op te merken is dat de Deense versie van de SP niet bereid was tot het maken van deze stembusafspraken. Het is ook de reden dat ze kiezers van de Groenen hebben gewonnen.
Er is voorlopig dan ook geen sprake van regeringsdeelname van de socialisten. Ze zullen de centrumlinkse regering van sociaaldemocraten, groenen en sociaal-liberalen waarschijnlijk gedogen zoals dat voorheen gedaan werd door de rechts-populisten.
Laten we hopen dat ook wij weer snel een regering krijgen die hervormingen niet schuwt, oog heeft voor de zwaksten en zich beseft onderdeel van Europa te zijn. En zo’n groene investeringsagenda waar de Denen aan werken, het klinkt me als toekomstmuziek in de oren.
Ik wilde je nog berichten Jaco. Volgens alle nieuwsbronnen die ik heb gezien waren de socialisten hier dus wel toe bereid. Zij namen gewoon deel aan het Rode Blok en dankzij hun deelname kwam hen dus ook net die overwinning toe. Kan jij mij de informatie geven waaruit blijkt dat dat niet zo is? Uit het verhaal van Emilie dacht ik eerst ook dat de socialisten niet meededen, maar de berichtgeving geeft dus iets anders aan.
Ik ben al een tijdje licht-verliefd op Turunen…